1) TUDVA Projesi nedir ve amaçları nelerdir?

TUDVA, Türk Dünyası Dijital Vatandaşlık Projesinin kısaltmasıdır. TUDVA Projesi; 135 üniversite, 10 bin öğrenci, yüzlerce bilim insanı ve proje gönüllüleri ile Türk Dünyasının gönüllülük esasına dayalı en geniş katılımlı projesidir. Türk Dünyasının farklı yerlerinden gençlerin çevrimiçi öğrenme ortamlarında Türk Dünyası ile ilgili farklı temalarda eğitimler aldıkları sosyo/kültürel bir projedir.

Bu projenin amacı; farklı bölgelerde yaşayan Türklerin kültürel anlamda aynılıklarının ve benzerliklerinin farkına varmasını sağlayarak dijital bir vatandaşlık bilinci oluşturmak ve dolayısıyla Türk Dünyasının geleceğinin tasavvurunda ortak paydada hareket etme kapasitelerinin gelişimine, Türk kültürüne ilgi duyan gençlerin kültürel değerlerimizi kazanmalarına olanak sağlamaktır. Ortak eğitim programları geliştirmek, lisansüstü öğrenciler yetiştirmek, uluslararası projeler geliştirmek, kongre, sempozyum, çalıştay gibi bilimsel toplantılar yapmak amaçlarımızdandır. Türk Dünyasında kültürel, ekonomik ve siyasi güç oluşturacak, bölgesel ve dünya barışına en üst düzeyde katkı sağlayacak olan Türk Dünyası Dijital Vatandaşlığı Projesi bir çoban ateşi rolüne sahiptir.

2) TUDVA'nın arka planı/gerekçesinde neler bulunmaktadır?

Türk Milleti; insanlık tarihine yön veren, insanlığı etkileyen en eski ve en önemli milletlerden biridir. Türkler yedi kıtaya yayılmış ve çok sayıda devlet kurmuş nadir milletlerden biridir. Türk Dünyası, bazılarına göre 20. yüzyılın sonları ve 21. yüzyılda tüm Türkler için kullanılan coğrafi ve kültürel bir kavramdır. Bu görüşe rağmen Türk Dünyasının sınırlarının hangi kriterlere göre (soy, dil, bağımsızlık vb.) belirleneceği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Türk Dünyası yaklaşık 12 milyon metrekare bir alan ve 400 milyonluk nüfus olarak tanımlanmaktadır. Dünyanın farklı yerlerinde varlıklarını sürdüren Türkler birbirleriyle hiçbir zaman bağlarını koparmamışlardır. Birliktelik, bazı olumsuz durumlarla karşılaşılmasına rağmen doğal olarak devam etmiştir. Türk Dünyasını bir araya getirmeye yönelik geçmişten günümüze girişimler olmuştur. Yusuf Akçuralardan Atatürk’e sayısız isim Türk Dünyasının birlikteliği için girişimlerde bulunmuştur. Bu projede Türk dünyasında gençler arasında köprüler oluşturmaya katkı sağlamaya yöneliktir.

Bölünmüşlüklere rağmen, toprak anlamında bütünleşme olmasa bile aynılıkları ve benzerlikleri olan Türklerin eğitim, kültür, tarih, ekonomi gibi alanlarda ortak paydada hareket etmeleri çok önemlidir. Bu anlamda romantik bir düşünceye sahip olmadan ortak paydada hareket edebilme kapasitesinin gelişimi için Atatürk’ün de belirtmiş olduğu dil, tarih, eğitim ve ekonomi alanlarında kültürel köprülerin kurulması gerekmektedir. İsmail Gaspıralı’nın “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” fikrinin gerçekleşmesinde “eğitim” ve “müfredat programı” çok önemlidir. Türk Dünyasında ortak paydada hareket edebilme kabiliyetinin gelişmesine katkı sağlamak için “Türk Dünyası Ortak Vatandaşlığı” projesinin ilk aşaması tamamlanmış ve “Türk Dünyası Dijital Vatandaşlığı” ismiyle ikinci proje süreci başlatılmıştır. Proje siyasi olarak bağımsız olan Türk Devletlerini kapsasa da dünya üzerindeki diğer Türk soylu halkları da içeriğine alabilecek nitelikte geniş bir perspektife sahiptir. Burada öncelik, eğitim faaliyetleri çerçevesinde bir birliktelik oluşturarak yılların vermiş olduğu kültürel bağı sistematik hale getirme çabasıdır. Projenin, sadece üniversiteler bazında, yani akademik çerçeveden ziyade sosyal ve kültürel özellikte değerlendirmede bulunabilecek bir yapıda olması önemlidir. Türk Dünyasının geleceğine yön verecek her gencin “aynılıklarımız, benzerliklerimiz var, aslında biz aynıymışız!..” düşüncesine sahip olması, yalnızca kendi kültürünü değil, aynı zamanda karşı kültürleri de anlayarak, kültürler arasındaki sadece farklılıkları değil, aynı zamanda aynılıkları, benzerlikleri de kavrayabilmeleri önemlidir.

3) TUDVA Projesi kapsamında neler yapıldı?

Proje amacı doğrultusunda, üniversitelerde seçmeli ders olarak okutulmak üzere  “Türk Dünyası Dijital Vatandaşlığı” isimli bir ders programı geliştirilmiştir. Bu ders programı bağlamında çok sayıda etkinlik gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Proje ilk aşamasında “Gençler Adriyatik’ten Çin Seddi’ne Sürpriz Yolculuğa Çıkmaya Hazır Mısınız?” sloganıyla duyuruya çıkılmış ve dünyanın 12 farklı bölge ve ülkesinden yaklaşık 3 bin 500 üniversite öğrencisi başvuruda bulunmuştur. Bu öğrenciler 2021-2022 güz döneminde aynılıklar ve benzerliklere odaklanan temalarla ilgili 14 haftalık zoom ve youtube üzerinden çevrimiçi eğitim almışlardır.

Projenin Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi yürütücülüğündeki I. Döneminde 3 bin 500; Amasya Üniversitesi adına II. Dönemde 6 bin 500 öğrenci başarı göstererek katılımcı belgesi almaya hak kazanmışlardır. 14 haftalık modüler eğitim programına katılanlar; Türk Dünyası Dijital Vatandaşlığı, Türk Dünyasının Tarihi Coğrafyası ve Çağdaş Coğrafyası, Türk Dünyası Tarihi, Türk Dünyası Dil ve Edebiyatı, Türk Dünyasının Geleceğinin Tasavvuru, Türk Dünyası Kültürü ve Sanatı, Türk Dünyasında Spor, Bilim ve Eğitim, 21. Yüzyıl Bağlamında Türk Dünyası, Türk Dünyasında Güncel Gelişmeler konularında donatılmışlardır.

4) TUDVA söyleşileri nedir?

Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi ile Gaziantep Üniversitesi’nin öncülüğünde yürütülen ve Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Medya Merkezi MEDIAMANAS stüdyolarından yayınlanan “Türk Dünyası Dijital Vatandaşlığı” projesinin açılış dersi, Rektör Prof. Dr. Alpaslan Ceylan ile Rektör Vekili Prof. Dr. Asılbek Kulmırzayev tarafından verilmiştir. Derslerin yanında, Kosova Kalkınma Bakanı Fikrim Damka ile “Balkanlar, Kosova ile Türk Dünyası İlişkileri” konusunda, Prof. Dr. Ganire Paşayeva ile “Azerbaycan Türkiye Dayanışması” konusunda, Kırgızistan Kültür, Enformasyon, Spor ve Gençlik Bakanı Azamat Camankulov ile “Türk Dünyası Turizm Cenneti Kırgızistan” konusunda gerçekleştirilen söyleşilerde, katılımcılar sorularını dijital ortamda sorma imkânı bulmuşlardır. Yine rahmetli Ganire Paşeyeva başta olmak üzere çok sayıda değerli insanlar söyleşilere katılım sağlamışlardır. 

5) TUDVA DİJİTAL İÇERİK ATÖLYESİ nedir?

Proje kapsamında katılımcılarla dijital içerik hazırlama (blog, video ve podcast) atölyeleri düzenlenmiştir. Bu eğitimler alanında uzman akademisyenler tarafından gerçekleştirilmiştir. Çevrimiçi olarak düzenlenen atölye çalışması üç gün yapılmıştır. Podcast hazırlama atölyesine 45; Blog oluşturma atölyesine 61 ve video atölyesine 35 öğrenci olmak üzere toplamda 141 öğrenci atölye faaliyetlerine katılım sağlamıştır. Atölye çalışmalarında yapılan eğitim faaliyetleri şu şekildedir: Blog Oluşturma (Atölye Çalışması), Video Oluşturma (Youtube, Instagram, Tiktok), Podcast Hazırlama ve Evergreen. I. Dönemde proje kapsamında 62 öğrenci Türk Dünyasında sosyal, kültürel ve bilimsel alanlarda fayda sağlayabilecek 55 proje hazırlamıştır. II. Dönemde 166 öğrenci çevrimiçi atölye çalışmalarına katılarak podcast, blok ve videodan oluşan 135 proje içeriği üretmişlerdir.

6) TUDVA Projesinin Logosunun Anlamı nedir?

Logonun dışı güneştir, uzak hedefimizi ifade etmektedir. Logo içinde kanatlarını açmış kartal bulunmaktadır. Kartal kanatlarını açtığında iki insan yüzü vardır. Bu yüzler doğudan batıya Türk Dünyası vatandaşlarını temsil etmektedir. Bu iki yüzün ortası insan aklını temsil etmektedir. Burada Göktürkçe “Türk” yazısı bulunmaktadır. Bu aklın ortak noktası “Türk” olmaktır. Logo içindeki kartal ve aşağı doğru uzantısı Mete Han’ın mührünü çağrıştırmaktadır. 21. Yüzyıla Türk Dünyası mührünü vuracaktır. Proje tanıtımında kullanmak üzere tanıtım fragmanı hazırlanmıştır. Bu filmde Orhun Yazıtlarından çift başlı kartal havalanmaktadır. Orhun Yazıtları hepimizin ortak noktasıdır. Bu kartal daha sonra çoğalarak dünya üzerinde yayılmaya başlamaktadır. Bu, Türklerin dünyanın farklı yerlerine yayılmasını temsil etmektedir. Kartallar daha sonra birleşerek yeryüzüne Göktürkçe Türk harflerini bırakmaktadır. Ardından logonun içinden geçerek sonlanmaktadır. Tanıtım Fragmanı Link:

https://www.youtube.com/watch?app=+desktop&v=A0hlIzTdEh4&t=38s

7) TUDVA Projesine katılan ülkeler hangileridir?

Proje Türk Dünyasından 150’ye yakın üniversitenin işbirliği ile ve 150’den fazla bilim insanının desteğiyle sürdürülmektedir. Projede 16 farklı çalışma grubunda yüzlerce gönüllü yer almaktadır. Projeye Türkiye, Azerbaycan, Bosna Hersek, Kazakistan, Kırgızistan, Kosova, Kuzey Makedonya, Özbekistan, Rusya Federasyonu, KKTC ve Irak’tan  üniversiteler katılmıştır.

8) TUDVA İŞBİRLİĞİ PROTOKOLÜ Nedir?

Proje kapsamında törenle üç protokol imzalanmıştır. Birinci protokol, 27 Mayıs 2021 tarihinde Türk dünyasından yaklaşık 80 üniversitenin rektörlerinin katılımıyla imzalanmıştır. İkinci protokol, Amasya Üniversitesi yürütücülüğünde gerçekleşen, Projeye yeni katılım sağlayan paydaş üniversiteler arasında 16.04.2022’de çevrimiçi olarak imza töreni düzenlenmiştir.  Üçüncü protokol töreni de, Türk Devletler Teşkilatı himayesinde, Erzincan Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilen Uluslararası Türk Dünyası Sempozyumunda imzalanmıştır. Protokol imza törenleri çevrimiçi olarak yayınlandığı gibi, dijital ortam ve medyada geniş yer buldu. Protokol metninde paydaşların görev ve sorumlulukları yer almaktadır.

9) TUDVA katılımcılarının Türk Dünyasına olan ilgileri hangi düzeyde?

Türk Dünyası ile ilgili önemli gelişmelerin yaşandığı son dönemlerde gençler üzerinde yürütülen TUDVA Projesi kapsamında yapılan çalışmanın sonuçlarını Türk Devletler Teşkilatı himayesinde ve Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilen Uluslararası Türk Dünyası Sempozyumu’nda açıkladık. Türk Dünyası Dijital Vatandaşlık projesi kapsamında, Prof. Dr. Erdal Bay, Doç.Dr. Oktay Özgül, Doç. Dr. Recep Kahramanoğlu, Dr. M. Aykuthan Ulusoy, Dr. Konul Memedova, Dr. Fadıl Şiraz koordinasyonunda, projeye katılım sağlayan Türk Dünyasının 15 farklı bölgesinden 1466 üniversite öğrencisi genç üzerinde çalışma yapıldı. “Gençlerin Türk Dünyası ve Türk Dünyası’nın Geleceğine İlişkin Yaklaşımları” başlıklı çalışmada gençlere online uygulanan anket formuna verilen cevapların analizi sonrasında çok önemli sonuçlara ulaşıldı.

Araştırma sonunda gençlerin %89 oranında “Avrupa Birliği gibi Türk Dünyası Birliği kurulmalıdır” görüşüne sahip oldukları ortaya çıktı. Türk Dünyası Birliği’nin kurulmasına ilişkin inanç düzeyinin %72 oranda gerçekleştiği ifade edilen çalışmada gençler, 3-10 yıl gibi yakın bir zaman diliminde ‘Türk Dünyası Birliği’nin kurulacağına inandıklarını belirttiler. Araştırmada Türk Birliği kurulması ile ilgili referandum olması halinde gençlerin %92’sinin ülkesinin birliğe katılmasına olur vereceklerini belirttikleri ifade edildi. Araştırmada gençler, Türk Dünyası Birliği’nin tam anlamıyla oluşturulması halinde Avrupa Birliği ve Şhangay işbirliğinden daha güçlü olacağına inandıklarını belirttiler. Gençler, ABD, Rusya gibi devletlerin bazı Türk Devletleri üzerindeki hegemonyasının da birlikteliğin gelişimine engel teşkil ettiğini ifade ederken, Türk devletlerinin geçmişteki ayrılıklardan dolayı birbirlerini yeterince bilip, tanımamalarının da engeller arasında olduğunu belirttiler.

Gençler, Türk Milletinin tarihiyle gurur duymaktadır. Çalışmada gençlerin Türk Milletinin diğer özelliklerinin yanı sıra tarihi, medeniyeti ve gelenek/göreneklerini, kimliklerini öne çıkaran unsur olarak ifade ettikleri rapor edildi. Azerbaycan-Türkiye Dayanışması son dönemde birlikteliğe katkı sağlayan en önemli gelişmelerden biridir. Karabağ zaferindeki (2. Vatan Muharebesi) Azerbaycan-Türkiye dayanışması en önemli gelişme olarak tanımlandı. Araştırmada, Türk Devletler Teşkilatı’nın kurulması, Azerbaycan’da düzenlenen TEKNOFEST, Özbekistan ile gelişen olumlu ilişkiler, Zengezur Koridoru’nun açılması önemli gelişmeler olarak kayıt altına alındı. Gençlerin %89 oranında Türk Dünyasından bir ülkeye, bölge veya coğrafyaya gitmek istedikleri ifade edildi. 

10) TUDVA Projesiyle ilgili beklentilerimiz nelerdir?

Birleşerek yükselmek, yükselerek birleşmekten iyidir. Türk Dünyası birlik içinde güçlü olmak zorundadır. Bu proje Türklerin birleşerek yükselmesine katkı sağlayabilecektir. 3 Ekim 2009’da Nahcivan Anlaşması ile Türk Konseyi (Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi) kurulur. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye konseyin kurucu devletleridir. 2018 yılında “Türk Keneşi” olarak ismi değiştirilir. Özbekistan 2019’da üye olurken; Macaristan 2018 yılında, Türkmenistan ise 2021 yılında gözlemci üye olarak bu konseye katılır. Yine 12 Kasım 2021 tarihinde yapılan İstanbul Zirvesinde, Türk Konseyinin adı Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) olarak değiştirilir ve “2040 Türk Dünyası Vizyon Belgesi” yayınlanır. Türk Dünyası için çok önemli stratejileri barındıran ve eğitimle ilgili amaçlarla da uyum sağlayan Türk Dünyası 2040 Vizyon Belgesinde, “Ortak Türk tarihi, kültürü, dili, edebiyatı ve coğrafyası ile ilgili bilimsel ve analitik araştırmaları yoğunlaştırma ve Üye Devletlerdeki okul programlarında bu konulara ilişkin olarak yer alan seçmeli dersleri destekleme” amacı konulmuştur. Bu amaca doğrudan hizmet edecek olan TUDVA Projesi, Türk Dünyası 2040 Vizyon belgesine de katkı sağlayabilecektir.

11) Türk Dünyasındaki güçlü bir ilişki, siyasal dengeleri nasıl etkiler?

Türk Yüzyılı olarak adlandırılan 21. yüzyılda Türk Dünyası her alanda çok güçlü olmak zorundadır. Türk Dünyasındaki güçlü bir ilişkinin 21. yüzyıldaki tüm siyasal dengeleri etkileyeceği de aşikârdır. Bu durum, siyasi anlamda farklı devletler yaşıyor olsalar da, ortak geçmişe ve kültüre sahip, aydı dili konuşan insanların ortak vatandaşlık ve gelecek hedefi oluşturmalarına katkı sağlanacaktır. Bu ortak hedeften doğan birliktelik kültürel, ekonomik ve siyasi anlamda bir güç oluşturacak, bu güç hem bölgesel hem de dünya barışına en üst düzeyde katkı sağlayacaktır. Türk Dünyasının Başbuğu merhum Alparslan Türkeş’in ifadesiyle, Türk Milletinin “Çağlar Üzerinden Sıçrayarak” muasır medeniyet seviyesinin önüne geçebilmesi için, özellikle geleceğimizi belirleyecek gençlerin “düşünce seviyesinin yükseltilmesi” gerekir.  

12) TUDVA ile ilgili veriler nedir?

            Birçok bilimsel etkinliğe katılım sağlayan proje ekibi, değişik TV ve radyo yayınına katıldı. Proje birinci dönem uygulamasında Türkiye’de en çok okunan haberler arasında yer aldı. Yine twitterde iki kez trendtopic oldu.

13) TUDVA AKADEMİ Nedir?

Proje kapsamında TUDVA AKADEMİ yer almaktadır. Bu akademi de özel alanlarda “Kriz yönetimi, Uluslararası İlişkileri Okuma, SPSS vb” ihtiyaç ve talep temelli eğitimler verilecektir. Katılımcılara katılım belgesi verilecektir.

14) Yeni Dönem TUDVA

TUDVA projesi yeni dönemde “Türk Asrına Adım Adım: Azerbaycan ve Ulu Önder” temasıyla devam edecektir. Yeni dönemde Türk dünyasındaki gençlerin Azerbaycan ve değerlerini öğrenmesi hedeflenmektedir. Türk dünyasının 15 bölgesinden 150 üniversite işbirliğinde yüzlerce bilim insanı ve gönüllünün görev aldığı projeye 15 Kasım 2023 itibariyle 3500  öğrenci başvuru yapmıştır.  

Proje kapsamında “Azerbaycan Hatıra Ormanı” etkinliği olacaktır. Türk dünyasının farklı bölgelerinde hatıra ormanı için ağaç dikimleri olacaktır. Bu ağaçlar Azerbaycan değerleri adına dikilecektir.

15) TUDVA Ödülü Nedir?

Projede tüm ölçütleri yerine getirerek başarılı olan öğrenciler Azerbaycan’da düzenlenecek olan Bilim Kampına alınacaklardır. Bir hafta sürecek bu kampta eğitimler yanında kültürel geziler olacaktır.

Başarılı olan öğrencilerin masrafları protokol gereği kendi üniversiteleri tarafından karşılanacaktır. Öğrenciler sadece pasaportlarını temin edeceklerdir.

16) Bilim Kampı'na Nasıl Seçilirim?